Các quốc gia có chung biên giới với Ukraine, như Slovakia, Ba Lan và Romania, đang trở thành điểm tập trung để NATO chuyển giao vũ khí cho lực lượng của Tổng thống Zelensky. Mikolas Csoma là thị trưởng của thị trấn Dobra, gần biên giới giữa Slovakia và Ukraine. Trên đường về nhà vào đầu tháng 4, xe của ông Joma phải dừng lại trước đường ray.
Thay vì chỉ đợi vài phút như thường lệ, Thị trưởng Dobra phải đợi gần nửa tiếng đồng hồ. “Nó lâu hơn bình thường rất nhiều,” Csoma nói. Mãi sau này, thị trưởng thành phố Dombra mới biết rằng con tàu siêu dài trang bị hệ thống phòng không S-300 đang trên đường tới Ukraine.
Con đường S-300 đã vào Ukraine
Trong những tuần gần đây, Dobra – nơi từng yên tĩnh – đã trở thành điểm tập kết quan trọng cho các chuyến hàng vũ khí và đạn dược từ viện trợ của phương Tây tới Ukraine. Trong số đó, đáng chú ý có hệ thống tên lửa phòng không S-300 của Slovakia.
Bộ trưởng Quốc phòng Slovakia Jaroslav Nader nói rằng không ai trong chính phủ có thể tưởng tượng được việc chuyển giao một lượng lớn vũ khí như vậy cho Ukraine, kể cả những loại thông thường, chứ chưa nói đến hệ thống tên lửa phòng không cực mạnh S-300.
Ông Nader nói: “Nhưng thế giới giờ đây phải đối mặt với một thực tế mới. Chúng tôi đang ở tiền tuyến. Chiến tranh nổ ra ở biên giới Slovakia. Tình hình hoàn toàn khác”. Trước khi tham chiến Ukraine, hệ thống S-300 đã được triển khai tại thành phố Nitra, miền tây Slovakia.
Từ Nitra, vũ khí được vận chuyển đến Dobra bằng xe tải và xe lửa. Thị trấn Dobra vẫn còn lưu giữ một tuyến đường sắt được xây dựng từ thời Liên Xô, lớn hơn theo tiêu chuẩn châu Âu nhưng giống với hệ thống đường sắt Ukraine. Điều này có nghĩa là các đoàn tàu có thể vận chuyển vũ khí trực tiếp từ Slovakia đến Ukraine.
Hệ thống phòng không S-300 quá lớn nên chỉ được vận chuyển bằng tàu hỏa. Các vũ khí này mất hai ngày, trên hai chuyến tàu với tổng số hơn 240 toa, để đến Ukraine từ Dobra, mặc dù chỉ cách vài km.
Hệ thống S-300 do Slovakia cung cấp cho Ukraine bao gồm 48 tên lửa đất đối không, 4 bệ phóng và radar dẫn tên lửa tới mục tiêu.
Ukraine được nhận rất nhiều vũ khí hạng nặng
Hệ thống phòng không S-300 là vũ khí tiên tiến nhất từng được một quốc gia NATO chuyển giao cho Ukraine. Để bù đắp, Hoa Kỳ đã cung cấp cho Slovakia một bộ tên lửa phòng không Patriot.
Tương tự như Slovakia, các thành viên NATO khác đang mở rộng hỗ trợ quân sự cho Kyiv. Ngày 13/4, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã phê duyệt gói viện trợ quân sự mới trị giá 800 triệu USD cho Ukraine, bao gồm 17 máy bay trực thăng, 300 máy bay không người lái, 500 tên lửa chống tăng Javelin, 200 xe thiết giáp, pháo tầm xa và các loại vũ khí khác.
Cùng ngày, các nhà lãnh đạo Lầu Năm Góc đã gặp gỡ những người đứng đầu các nhà thầu công nghiệp quốc phòng của chính phủ Mỹ để thảo luận về cách tiếp tục viện trợ vũ khí cho Ukraine.
Cộng hòa Séc đã cung cấp cho Ukraine một số xe tăng T-72, xe bọc thép bộ binh BVP-1 và BMP-1, pháo tầm xa, bệ phóng tên lửa và tên lửa tầm ngắn Strela-10. Đồng thời, Đức có khả năng sẽ giao 100 xe tăng Leopard 1 cho Ukraine, hiện đã hoạt động và đang chờ chính phủ của Thủ tướng Olaf Scholz phê duyệt.
Các nước NATO cũng tiếp tục thảo luận về khả năng chuyển giao các loại vũ khí hạng nặng khác cho Ukraine, như máy bay chiến đấu Mig-29, pháo tự hành Zuzana 2. Ukraine cũng đang thực hiện một kế hoạch cho phép nước này đưa hàng trăm xe tăng bị hư hỏng, trong đó có nhiều xe tăng được mua từ quân đội Nga, đến lãnh thổ của các nước NATO như Slovakia, Cộng hòa Séc và Ba Lan để sửa chữa.